Vai trò quan trọng của hướng nghiệp

Bước qua kỳ 2 của năm lớp 12 các em phải đổi mặt với rất nhiều kỳ thi quan trong và bên cạnh đó phải tim câu trả lời cho những câu hỏi như: nên theo học ngành gì hay nghề nào? Sau này mình sẽ làm gì?Những câu hỏi này luôn là các bài toán thật sự nan giải lấy đi không ít thời gian công sức để tìm đáp án từ năm này qua năm khác. Đó không chỉ là cơn đau đầu với các bạn học sinh mà còn là nỗi lo của các bậc phụ huynh. Trước tình hình đó vài trò của việc định hướng đường đi ngay từ đầu ngày càng nâng cao và ảnh hưởng không nhỏ tới tương lai của các em. Như lạc trong một khu rừng của vô vàng sự lựa chọn, hướng nghiệp như một kim chỉ nan thần kỳ sẽ giúp các em tìm ra được hướng đi đúng đắn cho bản thân mình.

Cách chọn nghề phù hợp

Vốn là bất kỳ bài toán nào cũng có hơn một cách giải quan trọng là bạn phải làm đúng các bước. Chọn nghề cũng cần trải qua các bước sau:

- Xác định rõ các năng lực, tính cách của cá nhân

Yếu tố đầu tiên cần phải xác định mỗi cá nhân học sinh có những năng lực như thế nào. Có bạn sinh ra là giỏi các môn về khối tự nhiêu như Toán, Lý, Hóa có bạn lại giỏi các môn khối xã hội như Văn, Sử, Địa. Việc bắt các em có thế mạnh về các môn khối tự nhiên đi học những ngành thiên về các môn xã hội sẽ không mang lại kết quả cao. Con tính cách thì sao? Tính cách cá nhân có thể được hiểu là các sở thích, hoàn cảnh mà mỗi cá nhân cảm thấy thoải mái làm việc nhất. Có bạn cẩn thận tỉ mỉ nhưng cũng có bạn bất cẩn, có bạn trầm lặng ít nói nhưng một số bạn lại sôi nổi hay phát biểu. Một số ngành nghề cần phải yêu cầu các tính cách nhất định. Ví dụ như một bạn hay quên thì không thể làm kế toán được. Nên việc xác định tính cách đề phù hợp với nghề là rất cần thiết. 

- Xác định điều kiện của gia đình

Biết mình biết ta trăm trận trăm thắng do đó một bước quan trọng của việc chọn ngành, chọn nghề đó chính là xác định nguồn lực bao gồm tài chính, sức khỏe và các điều kiện đặc biệt của gia đình. Ví dụ nếu nhà bạn có hoàn cảnh khó khăn thì vấn đề học phí của các trường là một vấn đề cần xem xét. Không phủ nhận rằng dù học ở ngành nghề nào nếu bạn thật sự có chuyên môn và kỹ năng sẽ không khó để tìm việc nhưng nhìn nhận một cách khách quan về mặt trái của xã hội thì ở một số ngành đặc thù nếu không có “mối quan hệ” sẽ rất khó để tìm được cho mình một công việc phù hợp với ngành học. Nhiều khi đó là ngành học bạn thích bạn cảm thấy phù hợp nhưng chưa chắc bạn đã có cơ hội gắng bó với nó.

- Xác định rõ các xu hướng nghề nghiệp trong tương lai

Không chỉ cần xác định rõ ngành nghề mà mình thích các bạn học sinh và quý bậc phụ huynh thậm chí là các giáo viên còn cần nắm rõ nhu cầu của thị trường lao động trong tương lai để định hướng con em mình đi theo con đường đúng đắn. Có nhiều ngành bây giờ có thể là hot nhưng trong vòng 3-4 năm nữa lại thừa nhân lực. Nắm bắt được nhu cầu lao động trong những năm tới là yếu tố quan trọng nhất tronghướng nghiệp lớp 12 nhằm đảm bảo kết quả đầu ra sau khi học đại học và cao đẳng.

- Xác định rõ định hướng nghề

Sau khi biết được năng lực, tính cách và môi trường bên ngoài học sinh cần xác định rõ định hướng nghề của mình như thế nào bởi nó có vai trò quan trọng nhất cho công tác hướng nghiệp vì khi chúng ta chọn sai nghề sẽ rất khó khăn để thay đổi nó. Một bạn học sinh có học lực trung bình không thể chọn thi vào các trường có điểm số đầu vào cao như trường y hay kinh tế mà nên có chọn đi học nghề, sửa chữa điện lạnh, nhân viên bán hàng phù hợp hơn việc thi vào một đại học bình thường để rồi trở thành một cử nhân trung bình không có gì nổi trội sau 4 năm. Ở đây các bạn cần phân biệt rõ giữa thật sự yêu thích và những ý muốn mang tính chất nhất thời do bị các yếu tố bên ngoài tác động.

- Xác định trường

Bước cuối cùng là xác định trường phù hợp. Ngày nay thông tin về chỉ tiêu tuyển sinh cũng như ngành nghề đạo tạo của các trường được công bố rộng rãi dựa vào các yếu tố về năng lực cũng như điều kiện tài chính mà phụ huynh và học sinh có thể tìm cho mình một bến đỗ phù hơp.

Cơ sở để chọn nghề

Để xác định được những điều nêu trên các em cần phải có được các nguồn thông tin đầy đủ, đa chiều.Nắm bắt được tâm lý đó, trong khoản thời gian gần đây đã có rất nhiều các chương trình được tổ chức giúp các em mỗi trường đại học đều có  các hình thức quảng bá tuyển sinh  khác nhauđể thu hút các em học sinh và sinh viên, nhiều trường đã về tới các trường THPT tổ chức  tư vấn tuyển sinh đại học  mà tại đó các em học sinh cũng như phụ huynh nhận được các tư vấn và giải đáp phần nào được thắc mắc của mình về vấn đề ngành học, trường học. Bên cạnh đó những năm gần đây “cẩm nang tuyển sinh đại học” là một kênh hướng nghiệp cho học sinh khá chi tiết và đầy đủ về chỉ tiêu cũng như ngành nghề đào tạo của các trường để phụ huynh và học sinh lựa chọn.  Nhà nước ta luôn thực hiện chính sách khuyến họcnên cũng đã tạo điều kiện cho các em tìm được hướng đi đúng cho mình.

Tầm quan trọng của việc chọn nghề

Việc hướng nghề nghiệp cho học sinh lớp 12 là bước khởi đầu quan trọng của  hướng nghiệp đại học  trong quá trình đào tạo và phát triển nguồn nhân lực góp phần đạo tạo ra lực lượng lao động trẻ có đam mê sở thích với công việc mình làm, hướng tới một xã hội có năng xuất lao động cao hơn. Có thể nói chọn đúng nghề - bài toán thật sự quan trọng mà mỗi con người chúng ta đều cần phải tìm ra cho mình đáp án. Nếu ngay từ đầu bạn đi đúng hướng giải thì mọi việc sẽ rất dễ dàng và bạn sẽ nhanh chóng tìm được đáp án tuy nhiên nếu hướng giải sai bạn sẽ bế tắt phải làm lại từ đầu mà nhiều khi thời gian đã hết. Do vậy, chọn đúng nghề ngay từ đầu từ các nguồn hay  lời khuyên của chuyên gia  là điều cần thiết mà một học sinh chuẩn bị rời ghế nhà trường cần phải trang bị cho mình và xem đó như một kỹ năng sống còn.